Ο Γιάννης Ρίτσος στην πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου διάβασε τη «Ρωμιοσύνη» και προκάλεσε ρίγη συγκίνησης στους χιλιάδες διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί στο χώρο του Πολυτεχνείου.
« Σώπα, όπου να ‘ναι θα σημάνουν οι καμπάνες. Aυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας. Kάτου απ’ το χώμα, μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σκοινί – προσμένουνε την ώρα, δεν κοιμούνται, προσμένουν να σημάνουν την ανάσταση. Tούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας – δε μπορεί κανείς να μας το πάρει…»
Λιγα λόγια για τον Γιάννη Ριτσο
Την 1η Μαΐου του 1909 γεννήθηκε στη Μονεμβασιά ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές με διεθνή φήμη και ακτινοβολία, ο Γιάννης Ρίτσος. Ήταν το τελευταίο παιδί της οικογένειάς του. Ο πατέρας του Ελευθέριος, γεννήθηκε το 1872 και είχε καταγωγή από την Κρήτη. Η μητέρα του Ελευθερία Βουζαναρά, γεννημένη το 1879, ήταν κόρη πλουσίων εμπόρων από το Γύθειο. Η οικογένεια Ρίτσου απέκτησε τέσσερα παιδιά, τη Νίνα, τον Δημήτρη, τη Σταυρούλα (Λούλα) και τον Γιάννη. Ο Γιάννης Ρίτσος τελείωσε το δημοτικό σχολείο και το σχολαρχείο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, ενώ στο Γύθειο, γενέτειρα της μητέρας του, παρακολούθησε τα μαθήματα του γυμνασίου.
Τον Σεπτέμβριο του 1925, ο Γιάννης Ρίτσος και η αδελφή του, Λούλα, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα. Ο Ρίτσος που νόσησε από φυματίωση, ξεπέρασε την ασθένεια (πράγμα δύσκολο για την εποχή). Στο σανατόριο του «Σωτηρία», όπου νοσηλευόταν, γνώρισε τον μαρξισμό και την Αριστερά, που επηρέασαν βαθύτατα τη ζωή και την ποίησή του.
Το 1942 προσχώρησε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), ενώ έγινε μέλος και του Κ.Κ.Ε. Εξορίστηκε στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και στον Άγιο Ευστράτιο. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, προσχώρησε στην Ε.Δ.Α. Στη διάρκεια της χούντας των Συνταγματαρχών εξορίστηκε πάλι, αρχικά στη Γυάρο και κατόπιν στη Λέρο. Με τη δικτατορία ο Γ.Ρίτσος έγινε πολύ γνωστός, στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό και έλαβε πολλές και μεγάλες διακρίσεις και βραβεύσεις, όπως το κρατικό βραβείο ποίησης και το βραβείο Λένιν.
Ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε περισσότερες από 100 ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, 9 μυθιστορήματα, 4 θεατρικά έργα και μελέτες. Η Σονάτα του Σεληνόφωτος, ο Επιτάφιος και η Ρωμιοσύνη είναι κάποια από τα σημαντικότερα ποιήματα του Ρίτσου, ενώ έχει κάνει και πολλές μεταφράσεις ξένων ποιητών όπως του Ναζίμ Χικμέτ, του Αλεξάνδρου Μπλοκ, του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι κ.ά. Πολλά ποιήματα του Ρίτσου έχουν μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη, γνωστότερα εξ αυτών: Η Ρωμιοσύνη, ο Επιτάφιος κ.ά.
